موضوع صیغه در ایران در فیلم 'بازار سکس' ویدئو گفتگو با کارگردان و بخشهایی از فیلم/ بی بی 30
«در بازار سکس» نام یک فیلم مستند ایرانی است که از هفته قبل در آلمان به نمایش در آمده. فیلمی که در همین مدت کوتاه بحث‌های زیادی به راه انداخته. سودابه مرتضایی کارگردان این فیلم به موضوع صیغه در ایران پرداخته است.دويچه وله : فيلم مستند "در بازار سكس"، با نداي اذان و نمايي در غروب شهري شلوغ آغاز مي‌شود. در يكي از خيابان‌هاي اين شهر، مردي هم‌زمان، تلفني مشغول "قرار و مدار گذاشتن" با زني است كه "مهمون" دارد و از پذيرفتن او، خودداري مي‌كند.
در بازار سكس"، عنوان فيلم مستندي از سودابه مرتضايي، كارگردان ايراني ـ اتريشي است كه رابطه‌ي جنسي بين زن و مرد را در چارچوب "عقد متعه"، موسوم به "ازدواج موقت" در ايران دستمايه قرار داده است. سودابه مرتضايي، در مستند خود به چند و چوني فرهنگي ـ نظري اين مسئله نمي‌پردازد، بلكه آن را به عنوان پديده‌اي كه از طريق قانون به نهادي اجتماعي بدل شده، به تصوير مي‌كشد. تریلر فیلم مستند "در بازار سكس
مستند "در بازار سکس"، با ندای اذان و نمایی در غروب شهری شلوغ آغاز می‌شود. نمایش متن ماده‌های قانونی ممنوعیت "نزدیکی بین زن و مرد، خارج از چارچوب ازدواج" و مجازات‌های شلاق و سنگسار در صورت سرپیچی از آن‌‌ها، پیش‌زمینه‌ی دستمایه‌ی فیلم را ("عقد متعه") مشخص می‌کند. مکالمه‌ی تلفنی مردی مضطرب و با زنی که در صحنه غایب است، درجه‌ی اعتبار اجرایی این قوانین و مقررات را به نمایش می‌گذارد. زن می‌گوید: «نه، نه امشب نیا"». مرد می‌پرسد: «مهمون داری؟ ساعت ۱۲ هم نمی‌شه؟» زن سرانجام حرف آخر را می‌زند: «آره، مهمون دارم. گفتم نه، فردا تلفن کن.»
"عقد متعه" حلال مشکلات جنسی
سودابه مرتضایی، در فیلم "در بازار سکس"، "عقد متعه" را به عنوان "در پشتی" ورود به منطقه‌ی ممنوعه‌ی برقراری رابطه‌ی جنسی بین زن و مرد در ایران معرفی می‌کند. "حاج آقا"، آخوند عاقدی که برای "حمایت از خانم‌های بی‌سرپرست و بدسرپرست" دفتری دایر کرده، در اولین نمای فیلم این مسئله را به روشنی توضیح می‌دهد. این روحانی که بار اصلی انتقال شناسه‌‌های "عقد متعه" را به بیننده (به ویژه بیننده‌ی غربی) به عهده دارد، در نماهای بعدی نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با "خرج پول"، جواز ورود از آن "در پشتی" را به "بهشت رابطه‌ها" به‌دست آورد.
کارگردان فیلم "در بازار سکس"، بدون تأویل و تفسیر این "حاج آقا" را، کوچه به کوچه و منزل به منزل دنبال می‌کند: در مسجد، در خیابان، در راه قم، در صحن حرم "حضرت معصومه": «خانم، "عقد متعه" حلال مشکلات جنسی است...»
آن روی سکه
این صحنه‌ها با نماهایی که زندگی روزمره‌ی "خانم‌های بی‌سرپرست یا بدسرپرست" را نشان می‌دهند، تکمیل می‌شوند. دو خواهری که در فیلم داستان زندگی خود را بازگو می‌کنند، نمونه‌های بارز این "خانم‌ها" هستند. سودابه مرتضایی، در مورد این "زوج‌‌های موقتی" می‌گوید: «معمولاً مردها کمی جاافتاده‌‌اند و مزدوج. ممکنست بچه هم داشته باشند. این مردها اغلب در دوره‌ی بحران سنی خود به دنبال گرفتن معشوقه یا داشتن رابطه‌های جنسی گذرا هستند. زن‌ها اغلب طلاق گرفته‌اند یا همسر خود را خیلی زود از دست داده‌اند. اینان معمولاً جوانند، مثلاً بیست و پنج سال و در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که در هفده ـ هجده سالگی ازدواج کرده‌اند. پژوهش‌های من نشان می‌دهند که همه تقریباً سرگذشت واحدی داشته‌اند؛ این که مرد معتاد بوده یا دست بزن داشته یا هر دو.» این زن‌ها داستان زندگی خود را در برابر دوربین، وقت خرید، هنگام دیدار دوستان در سلمانی محل، در دفتر "حاج آقا"ی عاقد و در چاردیواری امن خانه، در کنار فرزند و دوستان خود و بی روسری بازگو می‌کنند.
کام‌جویی آزاد و قانونی
سودابه مرتضایی، در مستند خود، "عقد متعه" را از زاویه‌ی دید این دو گروه باز می‌نمایاند و در پرداختش مثلاً به سراغ منتقدان از این "نهاد حقوقی" نمی‌رود؛ کسانی که از جمله، حتی با اطلاق "ازدواج موقت" به "عقد متعه" به عنوان شکلی از ازدواج مخالفند. عقد، به دید این گروه، به معنای قرارداد و پیمان و متعه، به مفهوم "تمتع" و در این چارچوب "کام‌جویی" است و با هدف ازدواج که تشکیل خانواده است، مغایرت دارد. روحانی‌ای که در فیلم به برقراری رابطه‌ی جنسی بین یک مرد و زن (شهرام و نسرین) جنبه‌ی قانونی می‌بخشد، نیز در خطبه‌ی خود از "عقد متعه" یاد می‌کند و نه "ازدواج موقت".
در مستند "در بازار سکس"، هم‌چنین دیدگاه گروهی که این نوع رابطه‌ی آزاد جنسی قانونی‌شده را مغایر با حقوق زنان و خانواده می‌دانند و آن را با "روسپی‌گری" یک سان می‌خوانند، نیز غایب است. با این‌حال مرتضایی، این امکان را که برخی از مردها و زن‌ها از "عقد متعه" برای رسمیت بخشیدن به رابطه‌ی آزاد خود بهره بگیرند، منتفی نمی‌داند: «پیش می‌آید که از عقد متعه در همه‌ی قشرها و سن‌های مختلف به عنوان وسیله‌ای برای قانونی‌کردن رابطه‌ی جنسی بین زن و مرد هم استفاده شود.»
"در بازار سکس"، دومین فیلم مستند سودابه مرتضایی است. اولین کار او با عنوان "بچه‌های پیامبر" نیز در ایران فیلم‌برداری شده است. "در بازار سکس"، که تا کنون در بیش از ۱۰ جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم به نمایش درآمده است، نامزد دریافت جایزه‌ی اول "آکادمی فیلم اتریش" در سال ۲۰۱۱ نیز شده است. این فیلم از ۴ اوت در سینماهای آلمان به نمایش در می‌آید.
IM BAZAR DER GESCHLECHTER – Trailer تریلر فیلم مستند "در بازار سكس":
Ein Junggeselle, der zwischen Beziehungsangst und Liebessehnsucht schwankt, eine geschiedene Frau, die ums Überleben kämpft und ein Mann des Glaubens, der versucht, die gelebte Sexualität anderer mit seinem Dogmen abzustimmen. Ihre Geschichten kreisen um die Praxis der Zeitehe, auch Lustehe genannt, einer schiitischen Tradition im Iran, die es einem Mann und einer Frau ermöglicht, für einen befristeten Zeitraum zu heiraten. Die Ehe kann von einer Stunde bis zu vielen Jahren dauern - manchmal für fünf Goldmünzen im Jahr, manchmal für 100.000 Toman. Legalisierte Prostitution oder ein Schlupfloch für Paare, um eine Beziehung innerhalb des repressiven Rechts der Islamischen Republik Iran zu leben - religiöses Dogma trifft auf Macho-Sentimentalität, trifft auf weibliche Lebensrealität. Eine Auseinandersetzung mit der Zeitehe im Gottesstaat Iran.
In the Bazaar of Sexes
Sudabeh Mortezai's documentary about temporary marriage
"Religiously sanctified prostitution or a loophole for couples to have a relationship within the rigid Islamic laws? Stories revolve around the institution of temporary marriage, also called lust-marriage, a Shia practice that allows a man and a woman to legally marry for a fixed period of time ranging from one hour to 99 years:
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen